Chuyển đến nội dung chính

Mộ gió và hình nhân chiến binh Hoàng Sa

Lang thang qua những cánh đồng tỏi trên huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), thi thoảng tôi bắt gặp một ngôi mộ được đắp bằng cát, văn bia chỉ là hòn nham thạch đen xỉn.

Thấy lạ, hỏi thăm mới biết, đó là mộ gió của một hùng binh trong hải đội Hoàng Sa mất tích trên biển trong khi đi làm nhiệm vụ, người trong dòng tộc đã chiêu hồn về nhập vào hình nhân và táng vào ngôi mộ gió ấy, để người thân của mình có một chỗ nằm yên ấm trong lòng đất quê hương.

Hiện nay ở Lý Sơn, ngoài những ngôi mộ gió nằm trong Âm Linh tự, rải rác trên những cánh đồng trồng tỏi, hành còn có nhiều mộ gió vô danh đầy kỳ bí.

[caption id="attachment_9522" align="aligncenter" width="665"]Những ngôi mộ gió trên đảo Lý Sơn nằm giữa những ruộng tỏi Những ngôi mộ gió trên đảo Lý Sơn nằm giữa những ruộng tỏi[/caption]

Thực thi nhiệm vụ của triều đình

Nói về những ngôi mộ gió của các tử sĩ trong hải đội Hoàng Sa đã tử vong trong những chuyến biển thực thi nhiệm vụ của triều đình ngày xưa, cụ Nguyễn Ân (83 tuổi) ở đội 6 thôn Tây, xã An Vĩnh (huyện Lý Sơn), kể với giọng ngậm ngùi: “Hơn 300 năm qua, không biết có bao nhiêu người con của đất đảo Lý Sơn vâng lệnh vua đi làm nhiệm vụ trên vùng biển thuộc 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và họ đi một lần là biền biệt. Người thân ở nhà thương nhớ, mỏi mắt ngóng trông.

Quá thời gian làm nhiện vụ theo quy định (6 tháng) mà những người lính ấy vẫn không trở về. Biết là chiếc ghe buồm đưa họ đi đã không vượt qua được sóng to gió dữ, thân xác của những người lính đã nằm trong lòng biển, người thân ở nhà đành đắp cho họ ngôi mộ gió, để linh hồn những người lính ấy có được chỗ trú ngụ ấm áp trên vùng đất quê hương”.

Theo các bậc lão niên ở huyện đảo Lý Sơn, ngôi mộ gió đầu tiên trên đất đảo là mộ của cai đội Phạm Quang Ảnh cùng các chiến binh của hải đội Hoàng Sa từ thời vua Gia Long. Để tìm hiểu thêm, chúng tôi tìm gặp cụ Phạm Quang Tĩnh, hậu duệ đời thứ 5 của cai đội Phạm Quang Ảnh, và được nghe ông kể: Ông Phạm Quang Ảnh là Phó đô đốc khâm sai thừa tướng dưới triều vua Gia Long.

Cụ Phạm Quang Ảnh dẫn đầu đi làm nhiệm vụ

Vào năm 1815-1816, ông Ảnh được lệnh vua dẫn đầu 5 chiến thuyền cùng 70 hải binh khác ra canh giữ vùng biển quần đảo Hoàng Sa, kết hợp nhiệm vụ đo đạc thủy trình.

“Cụ Phạm Quang Ảnh đã nhiều lượt dẫn quân đi làm nhiệm vụ trên biển Hoàng Sa, lần cuối cùng, những chiến thuyền trong hải đội của ông gặp bão lớn, bị sóng gió nhận chìm giữa đại dương. Khi ấy, vua Gia Long rất mực thương tiếc, trực tiếp làm lễ chiêu hồn cho các tử sĩ ngay trên đảo Lý Sơn, cho pháp sư đi lấy đất sét từ núi Giếng Tiền về nặn thành hình người để làm lễ an táng ông Phạm Quang Ảnh vào mộ gió.

Sau ông Ảnh, vua Gia Long tiếp tục an táng mộ gió cho 24 người lính khác trong hải đội Hoàng Sa đã cùng ông Ảnh hy sinh trong chuyến thực thi nhiệm vụ ấy.

[caption id="attachment_9523" align="aligncenter" width="665"]Ngôi mộ gió đầu tiên trên đảo Lý Sơn của đội trưởng hải đội Hoàng Sa Phạm Quang Ảnh Ngôi mộ gió đầu tiên trên đảo Lý Sơn của đội trưởng hải đội Hoàng Sa Phạm Quang Ảnh[/caption]

Theo lời kể của bậc lão niên ở Lý Sơn, mộ gió chiêu hồn của những người lính trong hải đội Hoàng Sa được thực hiện nhiều giai đoạn rất nghiêm cẩn. Trước khi làm lễ chiêu hồn, người thân của chiến sĩ đã hy sinh trên vùng biển Hoàng Sa phải thuê 1 pháp sư cúng vái. Rồi đích thân vị pháp sư lên núi Giếng Tiền lấy loại đất sét dẻo quánh, khô nóng, được hình thành từ nham thạch núi lửa phun trào từ hàng triệu năm trước.

Dùng đất sét nặn hình nhân

Số lượng đất sét mang về phải vừa đủ để nặn hình nhân, nếu thừa bỏ đi là không nên, vì nó là hiện thân của thịt da người đã khuất. Đất sét mang về được nhào trộn với bông gòn, sau đó cho vào cối giã đến nhuyễn. Đến khi vị pháp sư tiến hành nắn hình nhân thì người thân của tử sĩ phải đứng bên cạnh, mô tả hình dáng người sẽ được chiêu hồn, vị pháp sư cứ thế nặn cho đến khi thật giống từ gương mặt đến thân thể người đã khuất.

[caption id="attachment_9524" align="aligncenter" width="375"]Ông Phạm Quang Tĩnh, hậu duệ đời thứ 5 trông coi nhà thờ Phạm Quang Ảnh Ông Phạm Quang Tĩnh, hậu duệ đời thứ 5 trông coi nhà thờ Phạm Quang Ảnh[/caption]

Hình nhân ấy được pháp sư dùng 7 cành đâu đã chẻ đôi xếp vào bụng làm xương sườn, dùng sợi tơ tằm hoặc vỏ dâu xếp làm những sợi gân. Các lóng xương sống, xương tay chân đều được làm bằng cành dâu. Hình nhân có đủ lục phủ, ngũ tạng, kể cả bộ phận sinh dục.

Xong phần nặn hình nhân, vị pháp sư dùng lòng đỏ trứng gà phết khắp hình nhân để khi khô đi, lớp lòng trứng sẽ là hình nhân trông giống như da người.

Tiếp theo đó, người thân trong dòng họ mặc quần áo và đồ liệm cho hình nhân rồi đưa vào quan tài. Một cỗ thuyền cúng với những mâm lễ vật, vàng bạc và lương thực được đưa xuống biển để dâng lên các vị thần và cúng linh hồn người đã khuất.

Nghi lễ chiêu hồn

Khi các nghi lễ chiêu hồn đã hoàn tất, những người thân an tâm bởi tin rằng linh hồn người chết đã từ biển trở về nhập vào hình nhân.

Bà con, dòng họ đặt quan tài xuống huyệt mả và an táng. Không thể biết các chiến binh Hoàng Sa gặp nạn vào ngày nào, vì thế người thân trong dòng họ lấy ngày người đã khuất xống ghe đi thực thi nhiệm vụ để làm ngày giỗ, thắp hương tảo mộ như những ngôi mộ bình thường.

“Có nhiều mộ gió được chôn từ hàng trăm năm trước, đến bây giờ cải táng, khi đào lên các hình nhân vẫn còn nguyên vẹn”, cụ Nguyễn Ân nói.

“Tục làm mộ gió trên đảo Lý Sơn hình thành cách đây hơn 200 năm, bắt đầu từ ngôi mộ gió của cai đội Phạm Quang Ảnh.

Sau này, những ngư dân khi đang đánh bắt trên biển không may gặp thiên tai mất tích, người thân ở nhà cũng nặn hình nhân, làm mộ gió để chiêu hồn họ từ biển khơi quay về bờ nằm yên ấm trong nắm đất quê hương”, anh Nguyễn Văn Lê, Chủ tịch UBND xã An Bình, cho biết.

DƯƠNG LAM

Xem nguyên bài viết tại : Mộ gió và hình nhân chiến binh Hoàng Sa

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Tàu lạ đâm chìm tàu ngư dân Lý Sơn đang khai thác rong biển ở Hoàng Sa

Trong lúc tham gia khai thác rong biển (rau chân vịt) tại ngư trường Hoàng Sa, một tàu cá cùng 7 ngư dân Lý Sơn (Quảng Ngãi) bị tàu của nước ngoài đâm chìm. Hiện 7 ngư dân trên tàu cá đã được kịp thời cứu vớt và đang trên đường đưa về bờ. Chiều 27.5, thông tin từ UBND huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi) cho biết, tàu cá bị đâm chìm mang số hiệu QNg 967.98 – TS, do ngư dân Lê Hơn (ở thôn Tây xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn) làm chủ kiêm thuyền trưởng, trên tàu có 7 lao động đều là người địa phương. Tàu cá QNg 967.98 – TS cùng 7 lao động xuất bến tại đảo Lý Sơn ra khai thác rong biển tại ngư trường Hoàng Sa vào ngày 18.5 đến ngày 24.5. Khi tàu đang khai thác rong biển tại ngư trường Hoàng Sa thì bị tàu của nước ngoài xuất hiện, ngăn cản và đâm chìm. Chủ tàu cá bị nạn đã kịp thời liên lạc với tàu cá địa phương đang khai thác hải sản tại ngư trường này và được cứu vớt kịp thời. Ngay sau khi được cứu vớt lên tàu cá, chủ tàu bị nạn đã liên lạc về đất liền báo cáo và Bộ Tư lệnh vùng cảnh sát biển 2 đã ...

Lý Sơn tăng cường bảo vệ thương hiệu tỏi

Tại huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi) hiện nay, giá hành, tỏi đang liên tục giảm. Tại chợ huyện Lý Sơn, 1 kg tỏi khô loại 1 được tư thương thu mua với giá dao động ở mức 50.000-55.000 đồng, giá hành tím cũng chỉ trên dưới 15.000-17.000 đồng/kg, thấp hơn so với thời điểm sau Tết nguyên đán 20.000-30.000 đồng/kg. Theo lý giải của nhiều nông dân trồng tỏi, năm nay vì lượng tỏi được tư thương lén lút vận chuyển từ đất liền về đảo để trộn với tỏi Lý Sơn rồi tuồn ra thị trường tiêu thụ kiếm lời nên tỏi Lý Sơn đang mất dần thương hiệu. Điều này khiến giá tỏi liên tục hạ dài. Được biết thời gian qua, huyện Lý Sơn đã tăng cường các biện pháp để bảo vệ thương hiệu tỏi Lý Sơn bằng nhiều biện pháp. Cụ thể như hỗ trợ và vận động các chủ tàu thuyền không chở tỏi về đảo, ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp lén lút vận chuyển tỏi từ đất liền ra đảo để trộn với tỏi Lý Sơn… Phạm Mịnh Coi thêm ở : Lý Sơn tăng cường bảo vệ thương hiệu tỏi

Lý Sơn đạt tổng doanh thu từ du lịch hơn 276 tỷ đồng

Năm 2018, kinh tế Lý Sơn tiếp tục tăng trưởng ổn định, Quốc phòng an ninh được giữ vững, sản xuất, kinh doanh có bước chuyển biến tích cực. Tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện Lý Sơn đạt gần 1.700 tỷ đồng, tăng 11%; thu nhập bình quân đầu người năm 2018 đã đạt trên 35 triệu đồng, tăng trên 5 triệu đồng so với năm 2017. Kết quả này xứng đáng để Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân huyện Lý Sơn tự hào về những thành tựu đạt được. Và, để có được thành quả trên, sự đóng góp của ngành du lịch – một ngành kinh tế trọng tâm được Lý Sơn xác định trong nhiệm kỳ 2015-2020 là đặc biệt lớn. Chính sự lựa chọn phát triển du lịch để bứt phá trong phát triển kinh tế - xã hội đã giúp cho đảo Lý Sơn ngày càng khởi sắc, đời sống người dân trên đảo không ngừng được nâng cao. Bên đĩa bánh, hạt dưa ngày Tết, vợ chồng bà Võ Thị Lan – chủ dịch vụ du lịch home stay Loan Anh vui mừng vì năm 2018 là một năm làm dịch vụ du lịch thành công của gia đình mình. Mô hình du lịch home stay đã giúp...