Chuyển đến nội dung chính

Những khám phá mới khi khai quật khảo cổ ở Suối Chình Lý Sơn

Địa điểm khảo cổ Suối Chình, thuộc xã An Hải, huyện Lý Sơn đã có hai cuộc khai quật vào năm 2000 và 2005 do Viện Khảo cổ phối hợp với Sở Văn hoá-Thông tin Quảng Ngãi thực hiện. Năm 2018, Bộ VH-TT&DL tiếp tục cấp phép thăm dò khảo cổ Suối Chình cho Sở VH-TT&DL Quảng Ngãi thực hiện, nhằm thăm dò khai quật và bảo tồn địa điểm khảo cổ Suối Chình, gắn với Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn - Sa Huỳnh.

Suối Chình là dòng suối nước ngọt bắt nguồn từ chân núi Thới Lới chảy ra biển. Xưa kia, suối có nước thường xuyên, có rất nhiều cá chình, nên dân gian gọi là suối Chình. Bên cạnh suối, ở về phía Đông là di chỉ cư trú của cư dân văn hóa Sa Huỳnh. Người Sa Huỳnh đã biết chọn phía nam chân núi Thới Lới và gần với nguồn suối nước ngọt để sinh sống, họ khai thác thủy sản dồi dào từ biển và nguồn rau, củ, quả từ núi.

Qua các lần khai quật cho thấy, tầng văn hoá di chỉ khảo cổ Suối Chình có chứa gốm, vỏ nhuyễn thể, chủ yếu là ốc như ốc cừ, ốc hoa, ốc nhảy, ốc xéo, ốc tai tượng, ốc đụn, ốc chìa vôi, ốc bàn tay, sò trơn, sò gai... Dấu tích các đống vỏ nhuyễn thể do con người sử dụng ăn bỏ lại trong di chỉ cư trú đã phản ánh nguồn thủy sản từ biển là nguồn thực phẩm chính của cư dân văn hóa Sa Huỳnh.

Trong di chỉ cư trú Suối Chình đã phát hiện đặc điểm cư trú của cư dân văn hóa Sa Huỳnh, đó là các nhóm gia đình sinh hoạt tách rời thông qua dấu tích các cụm đá cuội bazan được xếp quây tròn, trong cụm đá có các hiện vật chày nghiền, bàn mài, vòng trang sức vỏ nhuyễn thể, các mảnh gốm, vỏ sò ốc, xương cá, xương thú. Gắn liền với các cụm đá là các vết tích bếp có chứa than tro cùng vỏ ốc, xương động vật có vết cắt chặt, đốt cháy.

Đặc điểm nổi bật của di chỉ Suối Chình là cư dân văn hóa Sa Huỳnh giữ nguyên tục chôn mộ gắn liền với nơi cư trú như đã phát hiện ở địa điểm văn hóa Sa Huỳnh, ở xóm Ốc trước đó. Mộ táng trong di chỉ cư trú Suối Chình gồm có các loại mộ vò, mộ nồi, mộ đất, đặc biệt có loại mộ nồi chôn úp nhau, các mộ chôn theo các độ sâu khác nhau. Các mộ nồi bên trong đều có di cốt trẻ em được cải táng.

Đồ tùy táng trong mộ không đồng đều, có mộ rất nhiều đồ tùy táng, nhưng có mộ không thấy đồ tùy táng, qua đó cho thấy đã có dấu hiệu xã hội Sa Huỳnh đã có sự phân chia giàu nghèo, thủ lĩnh bộ lạc. Đồ tùy táng vừa đặt bên trong mộ và vừa đặt bên ngoài mộ, giống như các di tích thời đại kim khí sớm trước đó. Nhìn chung, đồ tùy táng trong các mộ là đồ trang sức hạt cườm đá, các khuyên tai, hạt cườm thủy tinh, hạt chuỗi chế tác từ vỏ tridacna (ốc tượng). Nhìn chung, mộ đất ở suối Chình vẫn mang đặc trưng của Bình Châu, xóm Ốc và mộ vò mang nét chung của vùng hải đảo ở Tây Thái Bình Dương.

Đồ đá bao gồm các loại rìu tứ giác, đục tứ giác, cuốc, mai đá có vai, bàn mài, chì lưới, khuyên tai ba mấu bằng đá nephrit màu xanh nhạt. Đồ đồng có lục lạc đồng; đồ sắt có các loại dao, cuốc; đồ thuỷ tinh khá phổ biến, trong 1 mộ vò khai quật năm 2000 đã tìm thấy 22 hạt cườm thủy tinh màu xanh lục; 1 mộ vò khác có 5 hạt cườm màu xanh lục, tròn nhỏ, có lỗ xuyên dây đeo.

Cư dân văn hóa Sa Huỳnh trên đảo đã biết dùng vỏ nhuyễn thể tridacna để làm công cụ và đồ trang sức như khuyên tai, vòng tay, nhẫn... Phong cách chế tác công cụ và vỏ nhuyễn thể của xóm Ốc mang dấu ấn giao lưu trong khu vực. Cư dân Sa Huỳnh trên đảo Lý Sơn khai thác biển rất giỏi, thấm sâu vào máu thịt của cư dân văn hóa Sa Huỳnh trên đảo Lý Sơn, khi họ biết sử dụng các sản vật từ biển để làm đồ trang sức, công cụ dùng trong sinh hoạt hằng ngày.

Văn hóa Sa Huỳnh trên đảo Lý Sơn với 2 địa điểm xóm Ốc và suối Chình có khoảng thế kỷ thứ 5 trước công nguyên kéo dài và chấm dứt ở thế kỷ thứ 2 sau công nguyên; di tích Suối Chình được phát triển từ di tích Xóm Ốc, có niên đại thế kỷ 1, 2 sau công nguyên.

Bài, ảnh: Ngọc Khôi

Xem bài nguyên mẫu tại : Những khám phá mới khi khai quật khảo cổ ở Suối Chình Lý Sơn

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Bão số 13: Từ đêm nay 13-11, vùng biển miền Trung gió giật trên cấp 7

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa phát đi bản tin báo bão khẩn cấp về cơn bão số 13. Theo đó, từ đêm nay (13-11), vùng biển từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi có gió mạnh dần lên cấp 7-8, biển động dữ dội. Hồi 16h chiều nay (13-11), vị trí tâm bão ở cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 240km về phía Đông Nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 11-12 (100-135km/h), giật cấp 15. Bán kính gió mạnh từ cấp 6, giật từ cấp 8 trở lên khoảng 220km tính từ tâm bão; bán kính gió mạnh từ cấp 10, giật từ cấp 12 trở lên khoảng 90km tính từ tâm bão. Dự báo trong 24 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20km. Đến 16h chiều mai (14-11), vị trí tâm bão nằm ngay trên vùng biển từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 11 (100-115km/h), giật cấp 14. Trong 24 đến 48 giờ tiếp theo, bão di chuyển chủ yếu theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được 15-20km, đi vào đất liền các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế và suy yếu dần thành áp thấ

Chính quyền 1 cấp ở Lý Sơn: Đề xuất hỗ trợ người hoạt động không chuyên trách nghỉ việc

Bên cạnh đề xuất chuyển 57 cán bộ, công chức cấp xã thành biên chế cấp huyện, chính quyền Lý Sơn (Quảng Ngãi) cũng kiến nghị hỗ trợ thêm cho số người hoạt động không chuyên trách cấp xã, thôn sau khi nghỉ việc. Huyện đảo Lý Sơn sẽ không còn cấp xã Sẽ giải thể 3 xã thuộc huyện đảo Lý Sơn Lý Sơn sẽ là “chính quyền huyện không xã” đầu tiên ? Lý Sơn: Hoàn thành việc bàn giao để giải thể cấp xã Ngày 20/3, ông Nguyễn Quốc Việt - Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết: “Thực hiện xây dựng chính quyền một cấp, hiện tại 3/3 xã trên địa bàn huyện đã hoàn tất các thủ tục, thống kê, kiểm kê các tài sản và kể cả thống kê các tài liệu có liên quan và bàn giao cho huyện đúng tiến độ. Trong đó, xã An Vĩnh và An Hải bàn giao ngày 13/3; xã An Bình bàn giao ngày 14/3. Từ ngày 15/3, các xã không giải quyết không việc mới phát sinh, chỉ giải quyết những công việc tồn đọng. Việc bàn giao con dấu kết thúc trước 17h ngày 31/3/2020”. Các xã đã hoàn thành việc bàn giao công việc cho huyện. Th